Maart zaaimaand

GROENBERICHT – observaties van een tuinvrijwilliger
Tekst: Núria Ivorra

In de Botanische tuin Zuidas zaaien we al vanaf februari-maart schitterende eenjarigen in de verwarmde kas, die later dienen als extra blikvangers voor onze vaste borders, de wisselende borders in de formele tuin, de kuipen, voor de verkoop in de winkel en voor open dagen en groenmarkten. Vanwege de intelligente lockdown ging het zaaien vorig jaar niet door. Een oproep aan alle vrijwilligers om thuis te zaaien en de plantjes later naar de tuin te brengen werd liefdevol verhoord. De formele tuin werd daardoor vele tinten kleurrijker en informeler.

Mijn all time favoriete eenjarigen van de Botanische tuin Zuidas zijn Tithonia rotundifolia (Mexicaanse zonnebloem), Zinnia elegans (Zinnia), Cobea scandens (Klokwinde), Ipomoea purpurea (Blauwe winde) en Tropaeolum majus (Oost-Indische kers). Al deze beauty’s komen uit Mexico, hebben vele grote bloemen met prachtige kleuren, bloeien lang en trekken insecten aan in overvloed. Tithonia met rood-oranje bloemen wordt 120 cm hoog en is net als Zinnia een vlinderplant. De klimmers Cobea en Ipomoea worden hier in Nederland door insecten bestoven, maar in het land van oorsprong door vleermuizen. Cobea dankt zijn Engelse namen Cup-and-saucer vine and Cathedral bells aan de vorm van de spectaculair grote bloemen waarvan de kleur verandert van crème naar dieppaars. Geef Cobea zoveel beschutting en warmte als je kunt om te kiemen en groeien en je zal beloond worden met bloemen van de zomer tot in de herfst.

Het zaaien en opkweken van je eigen planten levert enorm veel voldoening en plezier op en het is nog goedkoop ook! Maart is de ideale maand om met zaaien te beginnen. Je kunt het beste binnen zaaien, de zaden laten ontkiemen en de kiemplantjes verspenen. Later, als je zaailingen mooi ontwikkelde wortels hebben en het niet meer vriest, kun je ze buiten laten afharden voordat je ze in de volle grond plant.

Hoe kom je aan zaadjes? Als kind raapte ik de zwarte zaden van de Nachtschone (Mirabilis jalapa) van de straat en plantte ze weer ergens anders. Zo ontstond onder elke lantaarnpaal op het treinstation van mijn kleine Catalaanse stad een bloeiende struik. Ik loop nu nog steeds rond met een papieren zakje of potje in mijn tas voor als ik mooie uitgebloeide bloemen op straat, in de berm of in het bos zie. Ik verzamel, droog en bewaar ook de zaden uit mijn eigen tuin, zodat ik ze aan vrienden kan geven of kan ruilen. Zo heb ik van een vriendin Leeuwenoor (Leonotis leonurus) en Kattensnor (Cleome sp.) zaadjes gekregen. Je kunt je ook bij een ruil- en zaaiclub aansluiten of er zelf één stichten. Of je kunt ze bij ons kopen, want we hebben een bijzondere zadencollectie in de winkel.

Om te zaaien heb je (voedselarme) grond nodig zonder kluitjes. Je kunt bij ons luchtige kant-en-klare zaaigrond kopen, of je kunt drie delen gezeefde potgrond met één deel scherp zand, perlite of zelfs aquarium grind gebruiken voor een betere drainage. In de Botanische tuin planten we zaden in grote potten met vele tegelijk. Daarna bedekken we de potten met een dunne laag grind zodat de zaadjes niet wegspoelen na het wateren en de muizen in de kas meer moeite moeten doen om de zaden te vinden. Thuis kun je oude plug trays en allerlei wegwerpverpakkingen zoals eierdoosjes en champignonbakjes hergebruiken. Zaai niet te dicht en wacht met het verspenen van je zaailingen tot de eerste 2 kiemblaadjes zijn verschenen en ze minimaal nog 1 paar echte blaadjes hebben. En heel belangrijk: noteer zorgvuldig de plantennamen en de datum.

Ik hoop dat we dit jaar weer samen kunnen zaaien in de Botanische tuin Zuidas, maar als de coronamaatregelen dat nog niet toelaten, dan brengen we ook dit jaar onze thuis gezaaide plantjes naar de tuin.

Tuintip
Kom zodra het kan bij ons in de tuin inspiratie opdoen. Je kunt bij ons zaden en grond kopen. En we helpen je graag.

Meer lezen
Groei & Bloei tijdschrift, maart 2021 (www.groei.nl)